Category: Makala
Mzee Mbwana ‘kamusi inayotembea’ aliyebaki na historia ya Lamu
NA KALUME KAZUNGU Ufupisho: WELEDI wake na ufahamu wa ndani na nje kuihusu historia ya Lamu, jamii ya Wabajuni na maendeleo yao umewashinda hata maprofesa wenye hadhi ya juu nchini na duniani kote. Upekee huu umemfanya Mzee Mohamed Mbwana Shee kutafutwa na wengi, aghalabu hata wale wasomi wa kimataifa, ilmradi awafichulie bayana historia ya Lamu na jamii ya Waswahili Wabajuni. Ni kutokana na ukwasi huo wa historia kuihusu jamii yake na eneo lake la Lamu ambapo wengi, wakiwemo wenyeji, wageni na watalii wanamuona Mzee Mohamed Mbwana Shee kuwa sawasawa na ‘Kamusi Inayotembea’. Ikumbukwe kuwa kamusi ni kitabu cha maneno yaliyopangwa…
Bunge la Tanzania lafaa kuigwa kwenye hili
Kuelekea maadhimisho ya siku ya Kiswahili duniani (Masikidu) ambayo kilele chake ni Julai 7 2023, na kitaifa yataadhimishwa Zanzibar, kwa kuwajumuisha wadau mbalimbali wa Kiswahili. Katika kusherehekea siku hii adhimu, ni muhimu kutambua vipo vyombo ambavyo vimechangia pakubwa kukua na kuenea kwa lugha ya Kiswahili. Miongoni mwa vyombo hivyo ni “Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania”. Bunge la Tanzania ni chombo cha uwakilishi wa wananchi, hii ni kwa mujibu wa ibara ya 62 ya Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania (1977), kwani haiwezekani wananchi wote kukusanyika mahali pamoja na kufanya maamuzi muhimu katika uendeshaji wa nchi hivyo, uwakilishi…
Kongole Kikeke kueneza Kiswahili kwa miaka 20 BBC
Gadi Solomon, Swahili Hub Jicho la Kiswahili leo limetua kwa mtangazaji mahiri wa Shirika la Utangazaji la Uingereza (BBC) ambaye amejizolea umaarufu kwa namna anavyotumia sanaa kwenye utangazaji kwa kutumia lugha ya Kiswahili. Mtangazaji huyo kinara kama anavyojiita, amejizolea sifa kutoka nchi mbalimbali ambazo zinazungumza lugha ya Kiswahili Ukanda wa Jumuiya ya Afrika Mashariki zinazozungumza Kiswahili. Lugha ni Sanaa. Jicho la Kiswahili limeona jitihada binafsi za mtangazaji huyo ambaye ni Mtanzania, ametangaza Ijumaa mwishoni mwa wiki iliyopita kuacha kazi BBC na kwenda kuangalia fursa kwingine bila kutaja anahamia wapi. Kinara huyo wa utangazaji pia amewahi kufanya kazi hapa nchini kwenye…
Mnara wa Babeli, chanzo cha lugha nyingi duniani
By Dk Levy Ikapita miaka mingi. Wana wa Nuhu nao wakazaa watoto wengi sana. Watoto wao walikua na kuzaa watoto wengi zaidi. Na hapo ndipo kukawa na watu wengi zaidi duniani. Mmoja wa watu hao alikuwa kijukuu wa Nuhu jina lake Nimrodi. Alikuwa mbaya aliyewinda na kuua wanyama na wanadamu. Nimrodi pia alijifanya mfalme atawale watu wengine. Mungu hakumpenda Nimrodi.Wakati huo watu wote waliongea lugha moja. Nimrodi alitaka awakusanye ili awatawale. Unajua alichofanya? Aliwaambia watu wajenge mji na ndani yake kuwepo na mnara mkubwa na mrefu sana.Hawa ndezi wa kale waliamini wakijenga mnara mrefu watafika mbinguni kwa Mungu. Bange za namna…
Utunzaji wa fasihi kidigitali ni amali kwa kizazi kijacho
FASIHI ni njia moja ya kuendeleza utamaduni wa jamii ambao pia ni ujumla wa maisha ya jamii hiyo. Kupitia kwa fasihi, jamii huweza kuhifadhi na kuendeleza mila, desturi, miiko, itikadi au hata falsafa yake. Fasihi hutumiwa kutoa mafunzo mema, maarifa na hekima miongoni mwa wanajamii. Fasihi ambayo pia hufunzwa shuleni, inaweza kutumiwa kujenga hulka nzuri miongoni mwa wanafunzi. Kenya ni nchi iliyobarikiwa kuwa na jamii nyingi, na kwa hivyo kuna dafina kubwa ya fasihi iliyosheheni katika jamii hizo. Je, fasihi hii hutumiwa kikamilifu kuwaelekeza, kuwafunza, kuwakosoa au kuwaelimisha watoto wetu kama ilivyokuwa zamani? Jibu ni la, hasha. Sababu za sisi…
Historia ya mtunzi mashuhuri Euphrase Kezilahabi
Euphrase Kezilahabi amezaliwa mkoa wa Mwanza. Amezaliwa 13 Aprili 1944 katika kijiji cha Namagondo kisiwani Ukerewe. Euphrase Kezilahabi ni mwandishi kutoka nchini Tanzania. Euphrase kezilahabi Lugha yake ya kwanza ni Kikerewe lakini huandika hasa kwa Kiswahili ambacho amekipanua kwa kutumia mitindo ya lugha yake ya asili. Baba yake anafahamika kwa jina la Vincent Tilibuzya. Baba yake Euphrase Kezilahabi alikuwa msimamizi wa kijiji. Euphrase Kezilahabi alikuwa na ndugu 10 yaani wavulana 5 na wasichana 5. Alisoma katika shule ya msingi Nakasayenge. Tangu 1957 alisoma Seminari ya kikatoliki ya Nyegezi aliyomaliza mwaka 1966. Mwaka1967 alijiandikisha Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, akasoma…
Maoni Mapya